علت ولایت عهدی امام رضا علیه السلام؟

شروع قیام های زیادی در مناطق سرزمین اسلامی توسط علویان گزارش می شد . کشتنبرادر و بی حرمتی نسبت به او، ناخشنودی عباسیان را نسبت به مامون دو صدچندان کرده بود و او نمیتوانست با تکیه بر قدرت و حمایت عباسیان این قیام ها را سرکوب نماید . از سویی دیگر؛ وجود امامان معصوم (علیهمالسلام) نفوذ معنوی و فرهنگی آنان همواره خطر بزرگی برایخلفا به حساب میآمد و آنگاه که مقر خلافت از محل زندگی معصومین(علیهمالسلام) دورتر میشد این خطر را بزرگتر مینمود. پس مامون باید تدبیر اساسی و بنیادی میاندیشید تا بتواند هم قیام علویان را خاموش کند و نیز خطر نفوذ شخصیتبزرگ خاندان اهل بیت(ع) را نیز از میان بردارد. بنا بر این تصمیم گرفت، با دعوت از امام علی بن موسیالرضا(ع) به مقر خلافتخود هم علویان را ساکت کند و هم امام را از نزدیک زیر نظر بگیرد و اجازه هر نوع فعالیتی را از ایشان سلب کند . در واقع مامون در صدد رفع مشکلاتی بود که از ناحیهی علویون - از آغاز خلافت - بر سر راهش قرار گرفته بود او در این مبارزه، گام به گام حرکت کرد و در آخرین مرحله، تحمیل «ولایتعهدی» به امام رضا علیه السلام بود .