شروع قیام های زیادی در مناطق سرزمین اسلامی توسط علویان گزارش می شد . کشتن‏برادر و بی حرمتی نسبت ‏به او، ناخشنودی عباسیان را نسبت به مامون دو صدچندان کرده بود و او نمی‏توانست با تکیه ‏بر قدرت و حمایت عباسیان این قیام ها را سرکوب نماید . از سویی دیگر؛ وجود امامان معصوم (علیهم‏السلام) نفوذ معنوی و فرهنگی آنان همواره خطر بزرگی برای‏خلفا به حساب می‏آمد و آنگاه که مقر خلافت از محل زندگی معصومین(علیهم‏السلام) دورتر می‏شد این خطر را بزرگتر می‏نمود. پس مامون باید تدبیر اساسی و بنیادی می‏اندیشید تا بتواند هم‏ قیام علویان را خاموش کند و نیز خطر نفوذ شخصیت‏بزرگ خاندان اهل بیت(ع) را نیز از میان بردارد. بنا بر این تصمیم گرفت، با دعوت از امام‏ علی بن موسی‏الرضا(ع) به مقر خلافت‏خود هم علویان را ساکت کند و هم‏ امام را از نزدیک زیر نظر بگیرد و اجازه هر نوع فعالیتی را از ایشان سلب کند . در واقع مامون در صدد رفع مشکلاتی بود که از ناحیه‏ی علویون - از آغاز خلافت - بر سر راهش قرار گرفته بود او در این مبارزه، گام به گام حرکت کرد و در آخرین مرحله، تحمیل «ولایتعهدی‏» به امام رضا علیه السلام بود .